Η οσφυαλγία, από τις λέξεις οσφύς (μέση) και άλγος (πόνος), ή λουμπάγκο, χαμηλός πόνος στη πλάτη (low back pain), είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (στη μέση), ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί και από την οποία το 80% των ανθρώπων επηρεάζεται κάποια στιγμή στη ζωή τους.
- Η οσφυαλγία είναι σύμπτωμα και δεν αποτελεί πάθηση.
Πρέπει πάντα να υπάρχει η σκέψη ότι η αιτία μπορεί να εστιάζεται στη σπονδυλική στήλη, αλλά η διαφοροδιάγνωση από Ορθοπαιδικό Ιατρό, πρέπει να αποκλείσει αιτίες όπως από:
- το γεννητικό σύστημα,
- νεφρά, πάγκρεας,
- χοληδόχο κύστη,
- πιθανό αορτικό ανεύρισμα,
- πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς όγκοι των οστών,
- φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ιερολαγονίτιδα κ.α.
Προσοχή: Η αυτοδιάγνωση – αυτοθεραπεία και η εξ’ αποστάσεως διάγνωση χωρίς κλινική εκτίμηση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες τον ασθενή.

Ο πόνος στην οσφύ (μέση) από μηχανική αιτιολογία είναι συνηθέστερος και εξ ορισμού προκύπτει και επιδεινώνεται από μηχανικούς παράγοντες (καταπόνηση). Μπορεί να διακριθεί σε δύο τύπους:
- Οσφυαλγία με αναφερόμενο πόνο στην μέση, χωρίς αντανάκλαση στο κάτω άκρο.
- Οσφυαλγία με ριζικό πόνο, που αντανακλά στον γλουτό, στον μηρό, στην γαστροκνήμια (γάμπα) και στην ποδοκνημική με παραισθήσεις στον άκρο πόδα (πόδι και δάκτυλα)*
*πολλές φορές ο πόνος στο κάτω άκρο είναι εντονότερος από αυτόν που εκδηλώνεται στην μέση
Οξεία Οσφυαλγία
Ο οξύς πόνος στην οσφύ (μέση) – οξεία οσφυαλγία, μπορεί να είναι συνδεσμικής, μυϊκής ή αρθριτικής αιτιολογίας, όμως τις περισσότερες φορές οφείλεται σε οξεία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, που προκαλεί διάταση του ινώδους δακτυλίου. Ο ινώδης δακτύλιος περιφερικά φέρει αισθητικές νευρικές απολήξεις, που είναι υπεύθυνες για τον οξύ χαρακτήρα του πόνου.
Κήλη Μεσοσπονδύλιου Δίσκου

Η πρόπτωση του πηκτοειδούς πυρήνα δύναται να υπάρχει πριν ο ασθενή αισθανθεί τα πρώτα συμπτώματα. Όταν παρουσιαστεί ο οξύς πόνος, συνδυάζεται συνήθως με κήλη δίσκου, που πιέζει μια ρίζα νεύρου σε ένα στενό κατά κανόνα σπονδυλικό σωλήνα, ενώ θεωρείται ότι συνυπάρχει και βιοχημικός ερεθισμός. Πρόπτωση ενός μεσοσπονδυλίου δίσκου συμβαίνει όχι μόνο όταν υπάρχει ρήξη στον ινώδη δακτύλιο, αλλά και επιπλέον όταν υπάρχει ένα τεμάχιο του δίσκου, που είναι ικανό να πιέσει τον εξωτερικό ινώδη δακτύλιο, ο οποίος υποχωρεί κάτω από συνθήκες πίεσης.
Η συμπτωματολογία από τη νευρική ρίζα πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα αφενός της πίεσης μεταξύ του δίσκου και του οστέινου διακτυλίου και αφετέρου των βιοχημικών παραγόντων, που δρουν τελικά και ερεθίζουν επιπλέον την υπό πίεση ρίζα.
Τα συμπτώματα της λεγόμενης ριζιτικής συνδρομής είναι :
- ο πόνος κατά μήκος του κάτω άκρου, στην περιοχή της κατανομής της ρίζας, που ενισχύεται με το βήχα, το γέλιο ή κατά την αφόδευση.
- Συνήθη κλινικά ευρήματα είναι η ανταλγική σκολίωση, προς το ένα ή το άλλο πλάγιο, η οποία διορθώνεται με τον ασθενή ξαπλωμένο.
Η εξέλιξη μια κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι συνήθως ευνοϊκή.

- Περίπου το 50% των ασθενών έχουν σημαντική βελτίωση ή πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων σε διάστημα μιας εβδομάδας.
- Το 20% έχουν μεν βελτίωση, αλλά υπάρχει υπολειπόμενος πόνος, που υποχωρεί σταδιακά σε μερικές εβδομάδες. Παρατεταμένος χρόνος κλινοστατισμός σε τέτοιες περιπτώσεις δεν συνιστάται. Έτσι, το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών θα έχει ουσιαστικά θεραπευτεί σε μερικούς μήνες.
- Το υπόλοιπο 30% των ασθενών, παρά την αγωγή, εξακολουθεί να παρουσιάζει ισχιαλγία και τότε μπορεί να τεθεί το θέμα της χειρουργικής αντιμετώπισης (μικροδισκεκτομή, διαδερμική δισκεκτομή, σπονδυλοδεσία κ.α).
Οι ασθενείς αυτοί πιθανόν με την πάροδο των ετών να παρουσιάζουν βελτίωση των συμπτωμάτων, όμως το πιθανότερο είναι να έχουν επεισόδια ισχιαλγίας ή και οσφυαλγίας σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
- Ειδική κατηγορία ασθενών είναι αυτοί με μεγάλη κεντρική κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, που πιέζει τις ιερές ρίζες, δημιουργεί δυσλειτουργία στην ουροδόχο κύστη και στο έντερο. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να αντιμετωπίζονται επειγόντως χειρουργικά.
- Η μυϊκή αδυναμία ή η υπαισθησία είναι σχετικές ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση.
- Η χειρουργική αντιμετώπιση δεν αποτελεί λύση εκλογής στο πρόβλημα της δισκογενούς οσφυαγγίας. Όπως όλες οι επεμβάσεις έχουν τις πιθανές επιπλοκές τους και πρέπει να ακολουθείται μόνο όταν υπάρχουν απόλυτες ενδείξεις.
- Η αντιμετώπιση της νόσου με συντηρητική θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε εξίσου καλά αποτελέσματα και με ελάχιστο ποσοστό επιπλοκών.
Συντηρητική αντιμετώπιση

- Φαρμακευτική αγωγή με χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών και μυοχαλαρωτικών φαρμάκων.
- Ανταλγικές φυσιοθεραπείες.
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης του κορμού (ραχιαίων και κοιλιακών μυών) σε δεύτερο χρόνο.
- Επισκληρίδια ή ενδοτρηματική έγχυση κορτικοστεροειδών.
- Εγχύσεις στις αποφυσιακές αρθρώσεις (Facet).
- Ενδοσκόπηση με νέα mini invasive τεχνική με χρήση οπτικής ίνας του επισκληρίδιου χώρου, πραγματοποιώντας συμφυσιόληση και απελευθέρωση των πιεσμένων νευρικών ριζών (νέα επαναστατική θεραπεία που πραγματοποιείται σε ειδικά κέντρα στο εξωτερικό και σύντομα θα πραγματοποιήσουμε στην Ελλάδα μετά από εξειδίκευση στο τομέα).
- Εναλλακτικές θεραπείες (βελονισμός) που πρέπει να διενεργούνται αυστηρά από Ιατρούς διότι αποτελούν ιατρική πράξη.