Συνήθεις Αθλητικές Ορθοπαιδικές Κακώσεις

Σχετικά Άρθρα

Ρήξη Μηνίσκου & Αρθροσκοπική Αποκατάσταση

28/03/2016

Κακώσεις Άνω Άκρου

• Κατάγματα Κλείδας:

  Είναι κατάγματα που προκαλούνται από άμεση πλήξη ή από πτώση. Η παραμόρφωση είναι εμφανής τις περισσότερες φορές άμεσα λόγω της ανατομικής θέσης της κλείδας. Ο στερνοκλειδομαστοειδής μύς έλκει το έσω τμήμα της προς τα πάνω, ενώ το βάρος του βραχίονα έλκει το έξω τμήμα του ώμου και της κλείδας προς τα κάτω. Γενικά είναι κατάγματα τα οποία πορώνονται πολύ εύκολα, με εξαίρεση αυτά του περιφερικού τμήματος, που παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά ψευδάρθρωσης και εκεί μόνο τίθεται το ερώτημα του χειρουργείου. Συνήθως η χρήση μιας απλής ανάρτησης βραχιονίου (collar cuff) ή οχτωειδούς ιμάντα περίδεσης για τέσσερεις εβδομάδες, επιτρέποντας την κίνηση του ώμου, αγκώνα και άκρας χείρας. Η άμεση αντιμετώπιση κατά τη διάρκεια του αγώνα είναι η ακινητοποίηση με μια απλή ανάρτηση και η τοπική χρήση ψυκτικού σπρέι και εν συνεχεία σχήμα παγοθεραπείας. Ο αθλητής δεν μπορεί να συνεχίσει τον αγώνα.

• Εξάρθρημα Ώμου

  

  Είναι αποτέλεσμα βίαιης απαγωγής, έκτασης και έξω στροφής. Κατά την επισκόπηση, παρατηρούμε ασυμμετρία των ώμων, παραμόρφωση και πολλές φορές εντοπίζουμε με τη ψηλάφηση την εξαρθρωμένη κεφαλή του βραχιονίου στην μασχαλιαία κοιλότητα. Για την τεκμηρίωση του εξαρθρήματος, τον προσδιορισμό της κατεύθυνσης και την ύπαρξη κατάγματος ή όχι, χρειάζεται ακτινολογικό έλεγχος. Δεν πρέπει να πραγματοποιείται προσπάθεια ανάταξης χωρίς ακτινογραφία διότι μπορεί να κάνουμε μεγαλύτερη ζημιά αν συνυπάρχει κάταγμα. Καμία προσπάθεια ανάταξης δεν πρέπει να πραγματοποιείται από μη ιατρικό προσωπικό. Οι συνοδές κακώσεις που πρέπει ο ιατρός πρέπει να διαγνώσει είναι το κάταγμα κεφαλής βραχιονίου και οι νευραγγειακές βλάβες, οι οποίες δεν είναι ευτυχώς συχνές.

Η ανάταξη πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν, ώστε αφενός να αποφευχθεί η παρατεταμένη πίεση σε νεύρα και αγγεία, αφετέρου να μην εγκατασταθεί έντονος μυϊκός σπασμός στην περιοχή. Έχουν περιγραφεί πολλές μέθοδοι ανάταξης (Ιπποκράτειος, Kocher, Stimson, Rockwood κ.α). Βασικό στοιχείο όλων των μεθόδων είναι η εφαρμογή συνεχούς έλξης του βραχίονα, με βαθμιαία απαγωγή και έξω στροφή, ενώ παράλληλα ασκείται αντίθετη πίεση στο σύστοιχο μασχαλιαίο τοίχωμα. Εάν με αυτές οι προσπάθειες δεν επιτυγχάνεται ανάταξη, εφαρμόζεται γενική αναισθησία για περισσότερη μυϊκή χαλάρωση.

Μετά την ανάταξη πρέπει να γίνει νευραγγειακός και ακτινολογικός έλεγχος. Στους αθλητές το εξάρθρημα ώμου πολύ συχνά προκαλεί αποκόλληση του επιχείλιου χόνδρου από την ωμογλήνη (βλάβη Bankart) και επιβάλλεται η ακινητοποίηση του ώμου σε έσω στροφή και απαγωγή (θέση Velpeau) για 4-6 εβδομάδες. Ακολουθεί παθητική κινητοποίηση και υποβοηθούμενη πρόσθια ανάταση, με περιορισμό της έξω στροφής, για άλλες 4-6 εβδομάδες. Στη συνέχεια ακολουθείται μυϊκή ενδυνάμωση.

Για τη διάγνωση της βλάβης χρειάζεται μαγνητική τομογραφία και εν συνεχεία τίθεται το ερώτημα της χειρουργικής αποκατάστασης ώστε να μην παραμείνει αστάθεια στον ώμο.

Συνήθη Κατάγματα Καρπού και Άκρας Χειρός

• Κατάγματα Πηχεκαρπικής Άρθρωσης:

Συμβαίνουν μετά από πτώση με τον καρπό σε υπερέκταση. Η βαρύτητα της κάκωσης είναι εξαρτάται από τη ποσότητα της ενέργειας που απορροφάται, το σημείο εφαρμογής της, την ισχύ και την κατεύθυνση. Όπως και να είναι ο αθλητής δεν μπορεί να συνεχίσει και ο ιατρός τοποθετεί έναν πρόχειρο νάρθηκα ώστε να μεταφερθεί με λιγότερο πόνο εκτός αγώνα. Η αντιμετώπιση γίνεται μετά τον απαραίτητο ακτινολογικό έλεγχο και γίνεται με χρήση γύψου για 6 εβδομάδες ή ακόμα και με χειρουργική αντιμετώπιση. Εκτός από τα κατάγματα Colle’s, Barton και Smith, τα οποία δεν είναι συχνά στους αθλητές, έχουμε το λεγόμενο κάταγμα της θανατηφόρας γροθιάς – Die Punch,  που συμβαίνει από συμπίεση μετά από γροθιά του σκαφοειδούς ή μηνοειδούς βοθρίου.

• Κάταγμα Σκαφοειδούς:

  

  Τα κάταγμα αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά στους αθλητές. Προκαλείται συνήθως από πτώση επάνω στην άκρα χείρα. Επειδή κατά τη διάρκεια του αγώνα μπορεί ο αθλητής να μην καταλάβει τη βαρύτητα της κάκωσης και να συνεχίσει τον αγώνα, η διάγνωση γίνεται στην ουσία σε δεύτερο χρόνο λόγω της επιμονής του πόνου. Λόγω της ιδιαίτερης αιμάτωσης του μικρού αυτού οστού του καρπού, παρατηρείται συχνά ψευδάρθρωση και νέκρωση. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ακινητοποίηση με γύψο για 8-12 εβδομάδες μπορεί να γλυτώσει τον αθλητή από το χειρουργείο, που βέβαια σε πολλές περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος του κατάγματος μπορεί να γίνει και σε πρώτο χρόνο.

• Κάταγματα Μετακαρπίων:

Διακρίνονται σε κατάγματα της κεφαλής, του αυχένα, της διάφυσης και της βάσης. Μπορεί να είναι απλά και να αντιμετωπίζονται με ακινητοποίηση με νάρθηκα για 4-6 εβδομάδες, μπορεί όμως να είναι συντριπτικά και να χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση. Ο έντονος πόνος και το οίδημα είναι χαρακτηριστικό αυτής της κάκωσης και πρέπει να τοποθετεί πάγος, ελαστικός επίδεσμος σε πρώτο χρόνο και παραπομπή στον Ορθοπαιδικό για αντιμετώπιση. Υπάρχουν πολλών ειδών κατάγματα μετακαρπίων. Τα πιο συχνά είναι, το λεγόμενο κάταγμα του Boxer (κάταγμα του 5^ου μετακαρπίου), το κάταγμα της βάσης του αντίχειρα (κατάγματα Bennet και Rolando), τα οποία πολλές φορές αντιμετωπίζονται και χειρουργικά.

Συνήθεις Αθλητικές Κακώσεις Κάτω Άκρου

• Κακώσεις Γόνατος:

  Πολύ συχνές κακώσεις κατά τη διάρκεια των αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι κακώσεις του γόνατος μπορεί να είναι:

1. Κακώσεις μηνίσκων.

   

   Στο γόνατο υπάρχουν δύο μηνίσκοι (έσω και έξω), οι οποίοι έχουν σημαντικότατο ρόλο στη λειτουργία τους γόνατος αυξάνοντας την επιφάνεια επαφής μεταξύ μηριαίων και κνημιαίων κονδύλων και ταυτόχρονα απορροφούν μεγάλο μέρος ενέργειας κατά τις διάφορες φάσεις της φόρτισης. Οι βλάβες των μηνίσκων είναι πολύ συχνές και χαρακτηρίζονται από πόνο κατά μήκος της αρθρικής σχισμής και πολλές φορές συνοδεύεται από έλλειμμα της έκτασης του γόνατος (Block γόνατος). Ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται κι από οίδημα. Πιο συχνή κάκωση είναι του έσω μηνίσκου. Ο έξω χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη κινητικότητα κι έτσι τραυματίζεται πιο δύσκολα. Κατά τη διάρκεια του αγώνα ο ιατρός επεμβαίνει μόνο στην περίπτωση του block γόνατος. Αν ξεμπλοκάρει το γόνατο με χειρισμούς και γίνει παγοθεραπεία, συνήθως ο αθλητής συνεχίζει τον αγώνα λόγω υποχώρησης του πόνου. Χρειάζεται εν συνεχεία εκτίμηση από Ορθοπαιδικό ο οποίος θα κρίνει μετά την κλινική εκτίμηση (τεστ McMurray, Apley κ.α) αν χρειάζεται μαγνητική τομογραφία. Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και πραγματοποιείται με αρθροσκόπηση.

2. Συνδεσμικές κακώσεις.

   Οι βασικοί σύνδεσμοι του γόνατος είναι οι δύο χιαστοί σύνδεσμοι (πρόσθιος και οπίσθιος) και οι δύο πλάγιοι σύνδεσμοι (έσω και έξω). Οι στροφικές κακώσεις κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπορεί να τραυματίσουν ελαφριά ή σοβαρά αυτές τις δομές. Στην οξεία φάση του τραυματισμού, ο αθλητής παραπονιέται για έντονο πόνο στο γόνατο, ενώ συνήθως αδυνατεί να φορτίσει πλήρως το σκέλος του. Κλινικά, μπορεί να παρουσιάζει αίμαρθρο (αίμα στην άρθρωση και έντονο πρήξιμο) και block γόνατος. Άλλωστε οξύ αίμαρθρο γόνατος συνήθως υποδηλώνει ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δίνεται στο μηχανισμό της κάκωσης.  Ο αθλητής δεν μπορεί να συνεχίσει τον αγώνα.

Η περίδεση σε όλες τις συνδεσμικές κακώσεις είναι η λεγόμενη ROBERT JONES. Τοποθετείται στρώμα ORTHOBANT, εν συνεχεία ΕΛΑΣΤΙΚΟΣ ΕΠΙΔΕΣΜΟΣ ξεκινώντας από το μέσο της κνήμης και τελειώνοντας μέχρι το μέσο του μηρού. Τοποθετείται εκ νέου νέο διπλό στρώμα με orthobant και ελαστικό επίδεσμο και τέλος επικολλάται ισχυρή ταινία πλάγια στο σκέλος δεξιά και αριστερά του γόνατος και χιαστί πάνω και κάτω από το γόνατο. Τοποθετείται πάγος και στη συνέχεια αποφεύγεται η φόρτιση του άκρου. Θα χρειαστεί Ορθοπαιδική εκτίμηση και μαγνητική τομογραφία ώστε να καθοριστεί η αντιμετώπιση, η οποία σε περίπτωση πλήρους ρήξης είναι η αρθροσκοπική συνδεσμοπλαστική. Η χρήση του κηδεμόνα τεσσάρων σημείων στήριξης του γόνατος συνήθως ακολουθεί την επέμβαση και στη συνέχεια ακολουθείται ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης αρκετών μηνών.

Στην περίπτωση της ρήξης των πλαγίων συνδέσμων τοποθετείται σε πρώτο χρόνο κηδεμόνας τεσσάρων σημείων στήριξης του γόνατος. Εδώ η αντιμετώπιση πάει συναρτήσει της αστάθειας του γόνατος, αλλά συνήθως είναι συντηρητική.

• Κατάγματα κνήμης:

  

  Μπορούν να συμβούν κατά τη διάρκεια των μαχητικών αθλημάτων συνήθως μετά από άμεση πλήξη. Η εικόνα της παραμόρφωσης της κνήμης είναι πολύ έντονη και ακολουθείται από έντονο αιμάτωμα και πρήξιμο. Ο πόνος είναι πολύ έντονος και ο αθλητής χρειάζεται άμεση βοήθεια. Μπορεί να συνοδεύεται και με εκ των έσω διάτρηση του δέρματος από τεμάχιο οστού και έξοδο του οστού από το δέρμα. Αυτά είναι τα λεγόμενα ανοιχτά ή επιπλεγμένα κατάγματα τα οποία είναι και τα πιο επικίνδυνα. Ο ιατρός τοποθετεί ειδικό νάρθηκα ακινητοποίησης (σταθερό ή φουσκωτό), ώστε να μεταφέρουν τον αθλητή με όσο τον δυνατόν λιγότερο πόνο. Ο νευραγγειακός έλεγχος πραγματοποιείται επί τόπου από τον ιατρό ώστε να αποφευχθούν μεγάλες επιπλοκές στη συνέχεια. Στην περίπτωση ανοιχτού τραύματος πρέπει να γίνει πλύσιμο με φυσιολογικό ορό του τραύματος (περίπου 6 λίτρα ορό), επικάλυψη με γάζες Fucidin του ανοιχτού τραύματος και του οστού που εξέχει και εν συνεχεία τοποθέτηση στρώματος από αποστειρωμένες γάζες και επιδέσμου πριν την τοποθέτηση του νάρθηκα. Στην περίπτωση έντονης αιμορραγίας πρέπει άμεσα να τοποθετηθεί ίσχαιμος περίδεση στον μηρό, με τη χρήση επιδέσμου ή ζώνης. Η διακομιδή στο νοσοκομείο είναι άμεση και η αντιμετώπιση, χειρουργική. Η μετεγχειρητική αποκατάσταση διαρκεί αρκετούς μήνες αφήνοντας τον αθλητή εκτός δραστηριοτήτων για αρκετό καιρό.

• Ρήξη Αχιλλείου Τένοντα:

  

  Συμβαίνει κατά τη διάρκεια έντονης αθλητικής δραστηριότητας. Ο αθλητής αισθάνεται αιφνίδιο πόνο στο πίσω μέρος του άκρου ποδός, που συνήθως τον περιγράφει σαν να δέχτηκε αιφνίδιο άμεσο πλήγμα. Στην εξέταση αναδεικνύεται οίδημα στην περιοχή και αίσθημα κενού στην πορεία του τένοντα. Παρουσιάζεται αδυναμία στην παθητική πελματιαία κάμψη του άκρου ποδός, κατά την πίεση της μάζας της γαστροκνημίας. Ο αθλητής μεταφέρεται εκτός ρινγκ και τοποθετείται γύψινος επίδεσμος και με την ποδοκνημική σε πελματιαία κάμψη. Μπορεί να ακολουθηθεί συντηρητική αγωγή με αποδεκτά αποτελέσματα, αλλά στους αθλητές προτιμάται τη χειρουργική αποκατάσταση για να μειωθούν οι πιθανότητες επαναρήξεων, οι οποίες είναι πολύ συχνές. Όπως και να έχει ο αθλητής μένει εκτός δραστηριοτήτων για τουλάχιστον 6 μήνες. Συνήθως είναι αιτία διακοπής της επαγγελματικής πορείας του αθλητή.

• Κακώσεις Ποδοκνημικής:

  Είναι ιδιαίτερα συχνές στους αθλητές και μπορεί να είναι απλές ή σύνθετες συνδεσμικές κακώσεις (ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑΤΑ) ή και εξαρθρήματα ή κατάγματα.

1. Διάστρεμμα Ποδοκνημικής:

   

   Είναι  αποτέλεσμα στροφικού τραυματισμού της άρθρωσης και συνοδεύονται από συνδεσμικές βλάβες (έξω ή έσω στροφή, απαγωγή ή προσαγωγή, πελματιαία κάμψη κ.α.). Κλινικά η ρήξη των συνδέσμων μπορεί να διακριθεί σε μεγάλου βαθμού, που προκαλούν αστάθεια της άρθρωσης, και σε μικρού βαθμού. Έχουμε κακώσεις του έξω πλαγίου συνδέσμου, που μπορεί να είναι 1^ου βαθμού και η αντιμετώπιση γίνεται με απλή ελαστική περίδεση ή κακώσεις 2^ου – 3^ου βαθμού, με ρήξη της πρόσθιας και μέσης μοίρας του συνδέσμου, που χρειάζεται ακινητοποίηση με γύψο για 3-4 εβδομάδες ή ακόμα και χειρουργική αποκατάσταση. Έχουμε επίσης τις κακώσεις του έσω πλαγίου συνδέσμου (Δελτοειδούς), που αντίστοιχα αντιμετωπίζεται συντηρητικά ή χειρουργικά ανάλογα με το βαθμό της βλάβης. Σε πρώτο χρόνο ο ιατρός αγώνων τοποθετεί μια ελαστική περίδεση στην άρθρωση και εν συνεχεία ξεκινά παγοθεραπεία. Το πόδι τίθεται σε ανάρροπη θέση (ψηλά), ώστε να αποφευχθεί το έντονο οίδημα. Αναλόγως της βαρύτητας του τραυματισμού, ο ιατρός αποφασίζει αν ο αθλητής μπορεί να συνεχίσει τον αγώνα.

2. Κάταγμα – Εξάρθρημα Ποδοκνημικής:

   

   Είναι λιγότερο συχνά στα μαχητικά αθλήματα, αλλά πολύ σοβαρά όταν συμβούν. Αυτά μπορεί να είναι ένα κάταγμα έξω ή έσω σφυρού, κατάγματα αμφισφύρια (δύο σφυρών) και συνοδεύονται από συνδεσμικές κακώσεις. Η εικόνα του εξαρθρήματος και το έντονο οίδημα βάζει σε υποψίες για τη βαρύτητα της κάκωσης. Ο  ιατρός πρέπει να κάνει προσπάθεια να ανατάξει αν είναι δυνατόν το εξάρθρημα και να τοποθετήσει νάρθηκα ακινητοποίησης μέχρι την μεταφορά για αντιμετώπιση. Η τοποθέτηση πάγου είναι απαραίτητη, όπως και η ανάρροπη θέση του άκρου, ώστε να αποφευχθεί το έντονο οίδημα στη περιοχή. Η αντιμετώπιση είναι συνήθως χειρουργική με εσωτερική οστεροσύνθεση (χρήση πλάκας και βίδες) και η μετεγχειρητική αποκατάσταση διαρκεί αρκετούς μήνες.