e-orthopedikos.gr
Σχετικά Άρθρα
Κλάδος της χειρουργικής ιατρικής, που έχει σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων του κινητικού συστήματος και των παραμορφώσεων του σκελετού, που είναι ή εκ γενετής ή επίκτητες, τόσο από λειτουργική, όσο και από αισθητική άποψη. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται προθετικά κυρίως και μερικές φορές χειρουργικά μέσα. Η Ορθοπαιδική ασχολείται με όλες τις συγγενείς και επίκτητες παθήσεις των οστών, των αρθρώσεων, των μυών και των τενόντων, ιδιαίτερα με τη χειρουργική και τη συντηρητική θεραπεία καταγμάτων, εξαρθρωμάτων και άλλων τραυμάτων των μελών.
Η Ορθοπαιδική στην Αρχαία Ελλάδα
Η ιστορία της Ορθοπαιδικής αρχίζει από τα πολύ παλαιά χρόνια, στην αρχαία Ελλάδα, με τον Ιπποκράτη, τον Ασκληπιό και το Γαληνό. Πρώτος ο Ιπποκράτης δημοσίευσε τα βιβλία “Περί αγρών” και “Περί άρθρων”που αναφέρονται στην ορθοπαιδική. Συνεχιστές του θεωρούνται ο Γαληνός τον 2ο μ.Χ. αι. και κατόπιν ο Παύλος ο Αιγινήτης (625-690 μ.Χ.).
Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε στην Κω και πιθανότατα στην παλιά πρωτεύουσα του νησιού, την Αστυπάλαια κοντά στη σημερινή Κέφαλο το 460 π.Χ. ή «κατά το πρώτο έτος των ογδοηκοστών Ολυμπιακών αγώνων» και πέθανε σε ηλικία 104 ετών γύρω στο 370 π.Χ. μεταξύ Λάρισας και Γυρτώνης . Πρώτος θέτει τις επιστημονικές βάσεις της Ιατρικής θεμελιωτής της ιατρικής φιλοσοφίας, της βιοηθικής, της ηθικής δεοντολογίας και εξηγεί τις μεθόδους θεραπείας των ασθενειών. Η τεράστια συμβολή του είναι ότι διαχώρισε την ιατρική από τη θρησκεία και τον μυστικισμό και τη στήριξε στην παρατήρηση και τη λογική θέτοντας επίσης τις βάσεις της ιατρικής δεοντολογίας (Όρκος του Ιπποκράτη). Η ορθολογιστική κατεύθυνση, παρά τις περιορισμένες γνώσεις της εποχής του στην ανατομία και τη φυσιολογία του ανθρώπου , του επέτρεψε να φτάσει σε εκπληκτικές διαγνωστικές μεθόδους και θεραπείες, η αξία των οποίων ακόμη και σήμερα αναγνωρίζεται και διδάσκεται.
Τα έργα του Ιπποκράτη χαρακτηρίζονται από πολύ σημαντικό επιστημονικό χαρακτήρα, δίνοντας πολύ μεγάλη σημασία στις ηθικές αρχές του Ιατρικού λειτουργήματος. Με πληθώρα λεπτομερειών δίδασκε στους μαθητές του την περιποίηση τραυμάτων με την χρήση φαρμακευτικών μέσων (βρασμένο ύδωρ ή οίνος λ.χ.) όπως και την ατομική καθαριότητα των ασθενών. Εκτός από θεμελιωτής της υπό τον γενικότερο όρο Ιατρικής έθεσε τις βάσεις της εξειδικευμένης ιατρικής , της Παθολογίας («Ιπποκράτειο προσωπείο» ασθενών με στρεπτοκοκκική περιτονίτιδα), της Χειρουργικής , της Ορθοπαιδικής-Τραυματολογίας (Ιπποκράτειος ανάταξη της εξάρθρωσης του ώμου) και της επιδεσμολογίας (οι κανόνες της οποίας έχουν άμεση εφαρμογή στην σημερινή Ορθοπαιδική).
Η δημιουργία του Όρου Ορθοπαιδική.
Το 12ο και το 13ο αιώνα, ιδρύονται τα πρώτα πανεπιστήμια στη Μπολόνια της Ιταλίας, στο Παρίσι, την Οξφόρδη, Μονπελλιέ κι αλλού κι αρχίζει η μελέτη της ανατομίας του ανθρώπου. Το 16ο αιώνα στο στερέωμα της ορθοπαιδικής εμφανίζεται ο περίφημος Γάλλος χειρουργός Αμβρόσιος Παρέ, καθώς κι άλλοι ονομαστοί επιστήμονες που συμβάλλουν στην εξέλιξη και την πρόοδό της.
Πρώτος ο Γάλλος γιατρός Νίκολας Άντρη χρησιμοποίησε τον όρο Ορθοπαιδική το 1741, για τη θεραπευτική τεχνική και πρόληψη διάφορων παραμορφώσεων του σκελετού των βρεφών και θεωρείται ως ιδρυτής της.
Ο Νίκολας Άντρη – Nicholas Andry κατέχει μια σημαντική θέση στην ιστορία της Ορθοπαιδικής και της ιατρικής. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε για τη λέξη ” Ορθοπαιδική ” σε ένα βιβλίο που δημοσιεύθηκε το 1741. Στο κείμενο που παρουσιάζεται το ” στραβό δέντρο “, η οποία έχει γίνει το σύμβολο για πολλούς ορθοπεδικούς οργανισμούς σε όλο τον κόσμο . Παρά το γεγονός ότι πολλοί εισηγούνται την τροποποίηση ή την προσαρμογή του δέντρου , ο βασικός σχεδιασμός παραμένει.
Γεννήθηκε στη Λυών το 1658 και ξεκίνησε τις σπουδές του στη θεολογία , αλλά συντάχθηκε με τον τομέα της ιατρικής . Το 1697 υπερασπίστηκε τη διατριβή του : Η σχέση με τη διαχείριση των νοσημάτων μεταξύ της ευτυχίας του γιατρού και την υπακοή του ασθενούς (The Relationship in the Management of Diseases Between the Happiness of the Doctor and the Obedience of the Patient).
Το 1700 έγραψε το πρώτο του βιβλίο που του χάρισε τον τίτλο «Πατέρα Παρασιτολογίας”. Στην ηλικία των 80 που δημοσίευσε το διάσημο έργο του L’ORTHOPEDIE (δύο τόμοι), στο Παρίσι το 1741 και μεταφράστηκε στις Βρυξέλλες το 1742, στο Λονδίνο το 1743 και στο Βερολίνο το 1744. Το βιβλίο είχε καλλιτεχνικά κεφάλαια για τις εξωτερικές διαστάσεις, τις μεθόδους πρόληψης των παραμορφώσεων του κορμού και της σπονδυλικής στήλης και είχε προτάσεις για φυσικοθεραπεία. Ο Άντρη πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 84 όχι πολύ καιρό μετά την έγγραφη διάσημο όγκο του L’ORTHOPEDIE.
Το βιβλίο μεταφράστηκε στα αγγλικά το 1743 ως Orthopaedia. Απευθύνονταν περισσότερο στους γονείς παρά στους γιατρούς, το βιβλίο αυτό παρουσίαζε τη θεωρία της ανθρώπινης ανατομίας, σκελετικής δομής και της ανάπτυξης, μαζί με τις οδηγίες για τη διόρθωση δυσμορφιών. Ο Andry εξηγεί στο βιβλίο ότι σχημάτισε τον τίτλο του “από δύο ελληνικές λέξεις, δηλ. Orthos: που σημαίνει ευθύς, χωρίς παραμόρφωση, και της Ρais: παιδί. Από αυτές τις δύο λέξεις συνθέτει την λέξη Orthopaedia (Ορθοπαιδική) για να εκφράσει σε ένα «όρο», το σχεδιασμό που προτείνει για να διδάξει τις διαφορετικές μεθόδους για την πρόληψη και τη διόρθωση δυσμορφιών των παιδιών. Αν και το βιβλίο διαβάστηκε εκτενώς στην περίοδο εκείνη, η κύρια με διάρκεια έως σήμερα, επιρροή του στην Ιατρική, ήταν ο τίτλος του, που έγινε το όνομα του ιατρικού πεδίου, που συνδέεται με σκελετικούς και σχετικούς τραυματισμούς και παθήσεις.
Εκτός από την ιατρική, ο κύριος αντίκτυπος του βιβλίου προέρχεται από τη χαρακτική (γκραβούρα) στην προμετωπίδα του βιβλίου, η οποία δείχνει μια ευθεία ράβδο δεμένη σε ένα στραβό δενδρύλλιο. Μια απλουστευμένη έκδοση της απεικόνισης αυτής εξακολουθεί να χρησιμεύσει ως διεθνές σύμβολο για την Ορθοπαιδική, που χρησιμοποιείται από έναν αριθμό διαφορετικών οργανισμών σε πολλές χώρες. Ο Σύλλογος Association of Bone and Joint Surgeons παρουσιάζει τρία βραβεία ετησίως συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Nicolas Andry.
Η ανακάλυψη της γενικής νάρκωσης των ασθενών και της αντισηψίας δίνει νέα βοήθεια στους επιστήμονες του 19ου αι. Τότε ανακαλύφτηκαν κι οι γύψινοι επίδεσμοι που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα.
Το 1895 η ανακάλυψη των ακτίνων Χ απ’ τον Ρέντγκεν έφερε σωστή επανάσταση στην ιατρική επιστήμη κι είναι απ’ τις πιο πολύτιμες ανακαλύψεις του 19ου αιώνα. Οι ακτίνες Χ επιτρέπουν στους επιστήμονες να μελετούν τις παθήσεις των οστών και μετά να κάνουν εγχειρήσεις καταγμάτων, εξαρθρωμάτων κ.ά.
Στις αρχές του 20ου αι. οι Αμερικανοί Άνμπε και Χίμις δημοσιεύουν τις πρώτες τους προσπάθειες για τη θεραπεία της φυματιώδους σπονδυλίτιδας.
Από τότε η ορθοπεδική σημειώνει αλματώδη πρόοδο και σήμερα σκολιώσεις, κυφώσεις, εξαρθρώσεις, φυματίωση των οστών χειρουργούνται και θεραπεύονται. Νέα μηχανήματα τελειοποιούνται και ανακαλύπτονται που βοηθούν την κίνηση των ασθενών και των ανάπηρων.
Η ιστορία της Ορθοπαιδικής στη σύγχρονη Ελλάδα
Στην Ελλάδα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα χρησιμοποιούνταν η γραφή “Ορθοπαιδική”, στην συνέχεια άγνωστο γιατί επικράτησε η γραφή “Ορθοπεδική”. Στις 9 Οκτωβρίου 1997 το συνέδριο της ΕΕΧΟΤ που έγινε στην Θεσσαλονίκη η Γενική Συνέλευση αποφάσισε την αλλαγή και καθιέρωση της γραφής από “Ορθοπεδική” σε “Ορθοπαιδική”. Στην Ελλάδα μέχρι την πρώτη εικοσαετία του 20ου αιώνα η ορθοπαιδική ασκούνταν από γενικούς χειρουργούς ή από ειδικευμένους στο εξωτερικό ορθοπαιδικούς πάντοτε όμως στα πλαίσια κλινικών γενικής χειρουργικής. Η γένεση της Ορθοπαιδικής στην Ελλάδα και η ανεξαρτοποίηση της από την γενική χειρουργική αρχίζει το έτος 1925 οπότε δημιουργήθηκε έδρα Ορθοπαιδικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με πρωτοπόρο τον Ιωάννη Χρυσοσπάθη (1873-1938) ο οποίος ήταν ο πρώτος καθηγητής Ορθοπαιδικής στην Ελλάδα. Παρόλο όμως που η Ορθοπαιδική διδάσκονταν στο πανεπιστήμιο ως ανεξάρτητο μάθημα, η Ορθοπαιδική δεν ήταν αναγνωρισμένη στην Ελλάδα ως ειδικότητα. Η αναγνώριση της από το υπουργείο ως ανεξάρτητης ειδικότητας και η πλήρης αποκοπή της από την γενική χειρουργική έγινε το 1947.
Η χρονιά αυτή ήταν σταθμός στην εξέλιξη της Ορθοπαιδικής στην Ελλάδα, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν ο Αθανάσιος Κονταργύρης (1892-1954) και το 1947 ιδρύθηκε και η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας (ΕΕΧΟΤ). Το 1983 με εμπνευστή και πρωτεργάτη κυρίως τον Απόστολο Καββαδία ιδρύθηκε το Κολέγιο Ελλήνων Ορθοπαιδικών, σκοπός του οποίου είναι η συνεχής εκπαίδευση και μετεκπαίδευση Ελλήνων Ορθοπαιδικών με σεμινάρια και επιστημονικές συγκεντρώσεις τόσο στην Αθήνα όσο και σε όλη την Ελλάδα.
(Πηγές:(EEXOT) Ελληνική Εταιρεία Ορθοπαιδικής και Τραυματολογία, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannika, Wikipedia)