Πώς Αντιμετωπίζεται η Οστεοπόρωση || Ποια τα Συμπτώματα – Μέθοδος Διάγνωσης

Σχετικά Άρθρα

Η Διατροφή Ασπίδα Κατά της Οστεοπόρωσης || Ο Σημαντικός Ρόλος της Επαρκούς Πρόσληψης της Βιταμίνης D

22/08/2011

Η Βραδυνή    ||    Δευτέρα 8 Αύγουστού 2011    ||    -18-

Πώς Αντιμετωπίζεται η Οστεοπόρωση || Ποια τα Συμπτώματα – Μέθοδος Διάγνωσης

Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρα­τηρείται σταδιακά μείωση της πυ­κνότητας και ποιότητάς τους, ώστε αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά. Έτσι προκαλείται αυξανόμενος κίνδυνος κατάγματος (σπασίματος) των οστών, καθώς μειώνεται η ανθεκτικότητα και η ελαστικότητά τους.

Τι είναι η Οστεοπόρωση;

Ο όρος οστεοπόρωση, με την ευρύ­τερη έννοια, περιγράφει μία πάθηση στην οποία το οστό ναι μεν είναι πλή­ρως επασβεστωμένο, αλλά η δομή του είναι παθολογικά πορώδης και η αντοχή του μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη ατόμων ίδιας ηλικίας. Είναι, δηλαδή, μία σκελετική διατα­ραχή που χαρακτηρίζεται από μειω­μένη οστική αντοχή, προδιαθέτοντας το άτομο σε αυξημένο κίνδυνο κα­τάγματος.

Υπάρχουν διαφορετικά εί­δη οστεοπόρωσης;

Η οστεοπόρωση μπορεί να είναι ιδιο­παθής ή δευτεροπαθής. Η ιδιοπαθής εμφανίζεται σε δύο κλινικούς τύπους, την οστεοπόρωση τύπου Ι και ΙΙ. Η οστεοπόρωση τύπου Ι εμφανίζεται σε σχετικά νέες γυναίκες, στα πρώτα 15 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση (οστε­οπόρωση μετεμμηνοπαυσιακού τύ­που). Η οστεοπόρωση τύπου ΙΙ εμ­φανίζεται σε ηλικιωμένους και των δύο φύλων.
Πέραν της ιδιοπαθούς οστεοπόρω­σης, είναι πιθανή η εμφάνιση δευτε­ροπαθούς οστεοπόρωσης όταν υπάρ­χει μια σειρά διαταραχών που μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στη μεταβολική νόσο των οστών. Ανάμεσα σε αυτές οι πιο σημαντικές είναι η πε­ρίσσεια ενδογενών ή εξωγενών γλυκοκορτικοειδών (κορτιζόνη), ο υπο­γοναδισμός, υπερθυρεοειδισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η έλλειψη Βιταμίνης D, γαστρεντερικές παθή­σεις, διαταραχές του μυελού των οστών, η ακινητοποίηση, νοσήματα του συνδετικού ιστού και η χρήση ορισμένων φαρμάκων (θυροξίνη, ηπαρίνη, κορτικοστεροειδή).

Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης;

Η οστεοπόρωση είναι συνήθως «αθόρυβη» από την πλευρά της συμπτωματολογίας, ιδίως στα αρχικά της στάδια. Αυτό έχει συνέπεια την καθυστερημένη διάγνωση. Η κύρια κλινική εκδήλωση της οστεοπόρωσης είναι τα κατάγματα χαμηλής ενέργειας, δηλαδή τα κατάγματα που συμβαίνουν μετά από ελαφρού Βαθμού τραυματισμό, όπως είναι π.χ. η πτώση από την όρθια θέση. Περίπου στο 40% των περιπτώσεων τα οστεοπορωτικά κατάγματα αφορούν τους σπονδύλους, 20% τον αυχένα του μηριαίου οστού, 20% την κερκίδα και 20% διάφορα άλλα οστά. Οι πρώτες εκδηλώσεις της οστεοπόρωσης εμφανίζονται συνήθως στον περιφερικό σκελετό στην περιοχή του καρπού (κάταγμα Colles). Αυτά τα κατάγματα είναι συνηθισμένα στις νεότερες οστεοπορωτικές γυναίκες. Αν και οι σχετικά νέες γυναίκες δεν συνδέουν το κάταγμα αυτό με οστε­οπόρωση, πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουν μετά το κάταγμα σε προληπτικό έλεγχο για την πάθηση. Τα σπονδυλικά κατάγματα εμφανί­ζονται αργότερα, με έντονο πόνο στην πλάτη και προοδευτική απώ­λεια του αναστήματος, που συνήθως συνοδεύεται από κύφωση, προβολή και ανύψωση της κοιλιάς και παρα­μόρφωση που μπορεί να προκαλέσει καρδιακή και αναπνευστική δυσλει­τουργία.

Ποια είναι η χειρότερη εκδήλωση της οστεοπόρω­σης;

Η πιο επικίνδυνη εκδήλωση της οστε­οπόρωσης είναι το κάταγμα του ισχίου, που παρουσιάζεται σε ηλικιωμέ­νους (μετά το 70ό έτος) και των δύο φύλων, με υπεροχή όμως των γυ­ναικών 3 προς 1 σε σχέση με τους άνδρες. Όλα τα άτομα αυτά πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμ­βαση. Η θνητότητα τα 2 πρώτα χρό­νια μετά την εγχείρηση είναι πολύ αυξημένη λόγω επιπλοκών και μό­νο περίπου το ένα τρίτο των ασθε­νών παθαίνουν κάταγμα του ισχίου επανέρχεται στην αρχική του κινητι­κή δραστηριότητα και την ίδια ποιό­τητα ζωής.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης;

Παράγοντες κινδύνου για την εμφά­νιση της οστεοπόρωσης είναι το γρή­γορο σταμάτημα της περιόδου (πρό­ωρη εμμηνόπαυση), η κληρονομι­κότητα (π.χ. αν είχε η μητέρα, αν υπήρχαν στην οικογένεια πολλά κα­τάγματα), το φύλο (οι γυναίκες πα­θαίνουν οστεοπόρωση πιο συχνά από τους άνδρες) και η φυλή (οι λευ­κές πάσχουν συχνότερα από τις μαύ­ρες). Αυτοί είναι παράγοντες προ­διάθεσης και προς το παρόν δεν μπο­ρούμε να επέμβουμε για να τους αλλάξουμε. Υπάρχουν όμως και οι πα­ράγοντες που αλλάζουν ή και τρο­ποποιούνται, όπως το χαμηλό σω­ματικό βάρος (οι δίαιτες βλάπτουν τα οστά), η φτωχή διατροφή σε ασβέ­στιο, το κάπνισμα, τα οινοπνευματώ­δη, η κατάχρηση καφέ, η μειωμένη φυσική άσκηση και βέβαια η λήψη φαρμάκων, όπως για παράδειγμα η κορτιζόνη. Θα μιλήσουμε, όμως, αρ­γότερα για τα μέτρα πρόληψης της οστεοπόρωσης.

Ποια είναι η μέθοδος διά­γνωσης της οστεοπόρωσης;

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας των μετάλλων του οστού (BMD) με­τριέται με τη μέθοδο DEXA (μέτρηση διπλής φωτονιακής απορρόφησης) στη σπονδυλική στήλη και στο ισχίο. Είναι μία απλή εξέταση εκτίμησης της περιεκτικότητας σε άλατα ασβεστίου στο σκελετό μας και γίνεται σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας μας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει διαμορφώσει τα ακόλουθα κρι­τήρια διάγνωσης της οστεοπόρωσης με βάση το Τ-score της μέτρησης οστικής πυκνότητας (BMD) σε οποι­οδήποτε σημείο του σκελετού. Η εξέ­ταση θεωρείται φυσιολογική αν το T-score είναι μεγαλύτερο του -1, δη­λαδή για παράδειγμα -0,5 ή 1. Από το -1 έως το -2,5 το αποτέλεσμα της εξέτασης χαρακτηρίζεται ως οστεοπενία, δηλαδή το σκαλοπάτι πριν την οστεοπόρωση, και από -2,5 και κάτω π.χ. -3 ή -3,5 κ.λπ. είναι οστεοπό­ρωση. Εκτός από τη μέτρηση οστι­κής πυκνότητας με μέθοδο DEXA, τα τελευταία χρόνια προστέθηκε το διαδικτυακό εργαλείο FRAX το οποίο μας βοηθά να απομονώσουμε από το μεγάλο αριθμό των ασθενών με οστεοπενία τα άτομα εκείνα που έχουν αυξημένο κίνδυνο για οστεο­πόρωση – οστεοπορωτικό κάταγμα. Στο διαδικτυακό αυτό εργαλείο FRAX απαντάμε σε 12 ερωτήσεις και μας βγάζει τη δεκαετή πιθανότητα μείζονος οστεοπορωτικού κατάγματος και τη δεκαετή πιθανότητα κατάγματος ισχίου.

Η Βραδυνή    ||    Δευτέρα 8 Αύγουστού 2011    ||    -18-